Xe ô tô Camry vẫn chỉ là giẻ rách!

TS Lê Đăng Doanh, nguyên viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế TƯ

"Đối với người bình thường, có được ô tô đã là sang lắm rồi. Nhưng đối với nhiều người thì có một chiếc ô tô Camry vẫn chỉ là giẻ rách, họ phải đi Maybach, Porche 911 Turbo hay Bentley."- TS Lê Đăng Doanh.

   Tôi hoàn toàn hiểu được cảm giác của bạn bởi chính tôi cũng từng choáng khi vào khách sạn Metropole và thấy ở đây bày bán vô số đồ sang trọng. Những  đôi giầy, túi xách hàng hiệu có giá vài chục nghìn USD. Chiếc bếp 1 tỷ đồng hay chiếc túi xách vài chục nghìn USD giờ đều được bán rất "chạy" chứ không phải lâu lâu mới "bắt" một khách như ta tưởng.

Mọi người đều ngạc nhiên. Họ tưởng những mặt hàng đó không bán cho người Việt Nam vì giá quá cao không thể "xài" nổi. Nhưng thực tế lại toàn bán cho người Việt Nam cả đấy. Còn việc họ mua bằng nguồn tiền nào, mua với mục đích gì... tất nhiên lại là câu chuyện khác.
   Viện Nghiên cứu Thương mại, Bộ Công Thương vừa đưa ra con số 10 tỷ USD nhập khẩu hàng xa xỉ trong năm 2010. Nhiều ý kiến cho rằng, trong khi thu nhập của người dân còn thấp, người thu nhập cao chiếm số ít thì việc nền kinh tế nhập siêu lên đến 10 tỷ USD hàng xa xỉ được xem là biểu hiện của một thị trường có vấn đề. Tôi cho rằng tỷ lệ nhập khẩu hàng xa xỉ quá lớn là một gánh nặng cho thị trường, góp thêm vào thâm hụt thương mại. Nhưng điều đó cũng phản ánh thực tế là đời sống của người dân Việt Nam đang tăng lên. 

Chúng ta chưa có thống kê cụ thể đối tượng giàu chiếm bao nhiêu phần trăm dân số. Chúng ta chưa điểm mặt chỉ tên ra được họ là ai, xác định họ có thực giàu hay không... Thế nên mới có chuyện ông giám đốc doanh nghiệp nhà nước tiêu xài vô tội vạ. Chẳng ai biết đó là tiền của cá nhân ông ta hay tiền của doanh nghiệp.

   Đối với người nghèo, được ăn một bữa thịt đã là xa xỉ. Nhưng đối với người giàu thì họ coi đó là điều bình thường. Một bát phở 650.000đ, hay trả 10 triệu đồng cho một bữa ăn sáng. Một người giàu nếu không chi tiền cho những việc đó họ sẽ không biết dùng tiền để làm gì. Cho nên "xa xỉ" chỉ là một khái niệm tương đối

Nhiều mặt hàng ngoại nhập là thành tựu của khoa học kỹ thuật nên đương nhiên nếu được tiếp cận, sử dụng thì không ai là không mê. Nhưng cạnh đó còn có tâm lý thích thể hiện đẳng cấp, thích chơi trội.

   Người Việt Nam có nhược điểm là thích đua tranh, hãnh tiến. Người khác dùng hàng hiệu mà mình chưa dùng là cảm thấy thua kém, "quê một cục" nên phải cố cho bằng được. Trong xã hội hiện nay, nhóm người giàu mới nổi tuy thực lực chưa mạnh nhưng cũng sẵn sàng bỏ tiền mua xe xịn, thậm chí vay nợ để mua. Chủ doanh nghiệp mặc dù nợ đầm đìa vẫn "diện" xe sang như thường.
    Cái dở là ở chỗ ấy. Căn bệnh hình thức này mọi người đều biết nhưng không phải ai cũng tránh được. Cần phải có biện pháp để điều chỉnh hành vi của mỗi người, giúp họ nhận biết đâu là chân giá trị và không chạy theo những thứ hào nhoáng bên ngoài.